Het zomerakkoord 2025: Wat verandert er voor jou?
De federale regering sloot deze zomer een politiek akkoord dat onze arbeidsmarkt, pensioenen en sociale zekerheid ingrijpend hervormt. De rode draad? Werken aantrekkelijker maken dan niet-werken, de pensioenstelsels betaalbaar houden en tegelijk meer flexibiliteit creëren voor werkgevers. Maar wat betekent dit concreet voor werknemers, zelfstandigen en bedrijven?
1. Pensioenen: langer werken wordt beloond
Een opvallende vernieuwing is de invoering van een zogenaamd bonus-malus systeem. Wie vroeger dan de wettelijke pensioenleeftijd stopt met werken, zal een lagere uitkering krijgen. Daartegenover staat dat wie langer actief blijft, juist een extra bonus ontvangt bovenop zijn pensioen. De bedoeling is duidelijk: wie effectief meer jaren werkt, bouwt ook tastbaar meer rechten op.
Daarnaast worden niet langer alle periodes van inactiviteit gelijkgesteld aan gewerkte tijd. Vooral langdurige werkloosheid en het gebruik van landingsbanen zullen in de toekomst minder pensioen opleveren. Ziekte en zorgverlof blijven wel meetellen. Voor ambtenaren verandert bovendien de berekening van hun pensioen: niet meer enkel de laatste tien jaar, maar geleidelijk het gemiddelde van de volledige loopbaan zal in rekening worden gebracht. Dat zorgt voor meer gelijkheid tussen de verschillende statuten.
***
2. Arbeidsmarkt: meer flexibiliteit, minder zekerheden
Ook het ontslagrecht gaat op de schop. Vandaag kunnen opzegtermijnen voor werknemers met veel anciënniteit oplopen tot meer dan twee jaar. Voortaan wordt dat beperkt tot maximaal 52 weken, en dat enkel voor nieuwe contracten vanaf 2026. Voor werknemers betekent dit een verlies aan zekerheid, voor werkgevers verlaagt het de kost en drempel om mensen aan te werven.
De regels rond nachtarbeid worden versoepeld. Het klassieke verbod op werk tussen 20 uur en 6 uur verdwijnt. Enkel prestaties tussen middernacht en 5 uur worden nog als echte nachtarbeid beschouwd. Dit maakt het voor sectoren zoals e-commerce en logistiek makkelijker om laat op de avond door te werken, maar het betekent tegelijk dat werknemers voor avondwerk minder toeslagen zullen ontvangen.
Verder wordt het systeem van vrijwillige overuren structureel uitgebreid. Werknemers kunnen tot 360 extra uren per jaar presteren zonder dat daar zware fiscale en sociale lasten op drukken. In de horeca loopt dit aantal zelfs op tot 450. Voor bedrijven betekent dit extra speelruimte, voor werknemers de kans om hun inkomen op te trekken – al blijft de vraag hoeveel echt vrijwillig aanvoelt als de druk hoog is.
Ook deeltijdse arbeid wordt flexibeler. Tot nu toe moest een deeltijdse job minstens een derde van een voltijdse betrekking zijn. Die regel verdwijnt, waardoor werkgevers makkelijker contracten op maat kunnen aanbieden.
***
3. Werkloosheid: van vangnet naar tijdelijke verzekering
Een van de meest ingrijpende wijzigingen is de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen. Vanaf 2026 zullen uitkeringen beperkt worden in de tijd: maximaal twee jaar, met slechts enkele uitzonderingen. Bovendien wordt de toegang strenger: alleen wie minstens een jaar heeft gewerkt in de drie voorafgaande jaren, kan nog een beroep doen op een uitkering.
De regering wil zo de essentie van de werkloosheidsverzekering herstellen: tijdelijk en activerend. Werkzoekenden krijgen een duidelijk tijdspad, wat hen moet aansporen sneller opnieuw aan de slag te gaan.
***
4. Meer nettoloon in de portefeuille
Naast strengere regels komt er ook goed nieuws voor wie werkt. De belastingvrije som stijgt stapsgewijs naar 15.300 euro tegen 2029, waardoor werknemers automatisch meer netto overhouden. Ook de werkbonus wordt versterkt, vooral voor lage lonen, en de bijzondere bijdrage sociale zekerheid daalt voor alleenstaanden.
Maaltijdcheques mogen voortaan tot 10 euro per dag bedragen, al verdwijnen eco- en cultuurcheques uit het systeem. De regering rekent erop dat een gemiddeld gezin tegen 2029 maandelijks zo’n 500 euro verschil voelt tussen werken en niet-werken.
***
5. Zelfstandigen en ondernemers: minder optimalisatie, meer transparantie
Voor zelfstandigen en ondernemers bevat het akkoord eveneens ingrijpende maatregelen. Zo stijgt de minimumbezoldiging voor bedrijfsleiders naar 50.000 euro om aanspraak te blijven maken op het gunstige 20%-tarief in de vennootschapsbelasting. De populaire optimalisatie via voordelen van alle aard wordt daardoor minder aantrekkelijk.
Daarnaast voert de regering een meerwaardebelasting in. Beleggers zullen voortaan 10% belasting betalen op gerealiseerde winsten op aandelen, fondsen en derivaten, met een vrijstelling voor de eerste 10.000 euro. Ook de fiscale regeling voor auteursrechten wordt uitgebreid naar IT-profielen, wat een belangrijke erkenning is voor de digitale economie.
***
6. De kern: werken wordt de norm
Het zomerakkoord zet een duidelijke trend: wie werkt, wint. Meer nettoloon, meer pensioenrechten en meer mogelijkheden om bij te verdienen. Wie niet werkt of wie vroeger uitstapt, wordt financieel afgestraft. Tegelijk krijgen werkgevers meer flexibiliteit om hun personeelsbeleid aan te passen.
De vraag is natuurlijk hoe dit zal aanvoelen in de praktijk. Wordt de werkdruk hoger of net de werkgelegenheid groter? Zal het verschil tussen werken en niet-werken effectief zo uitgesproken zijn? En hoe reageren werknemers op de afbouw van zekerheden zoals lange opzegtermijnen of royale landingsbanen?
Voor verdere vragen of informatie, aarzel zeker niet om ons te contacteren via info@lijnrecht.be, www.lijnrecht.be, via onze sociale media of via telefoon op het nummer 012/26.22.22. Lijnrecht Law Firm staat met een uitgebreid team graag klaar om al jouw vragen te beantwoorden.
Justine Schiepers Guy Schiepers
Advocaat Advocaat-vennoot
